Trong những năm gần đây, tình hình kinh tế toàn cầu có nhiều biến động phức tạp, quan hệ thương mại giữa các nước ngày càng chặt chẽ, Trung Quốc là một trong những quốc gia thương mại lớn nhất thế giới, với sự điều chỉnh của chính sách hoàn thuế xuất khẩu gây ảnh hưởng lớn đến cục diện thương mại toàn cầu, việc Trung Quốc công bố chính sách hoàn thuế xuất khẩu vào Việt Nam, liên quan đến tới 209 sản phẩm, bài viết này sẽ đi sâu phân tích tác động
Tổng quan về chính sách hoàn thuế xuất khẩu
Hoàn thuế xuất khẩu là một biện pháp của Nhà nước nhằm khuyến khích xuất khẩu, giảm chi phí hàng hóa xuất khẩu bằng cách hoàn lại các loại thuế giá trị gia tăng như thuế giá trị gia tăng mà các sản phẩm xuất khẩu đã nộp, nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu, chính sách hoàn thuế xuất khẩu của Trung Quốc điều chỉnh tác động trực tiếp đến chi phí và lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu, tiến tới
Nguyên nhân và phạm vi ảnh hưởng của chính sách hoàn thuế xuất khẩu của Trung Quốc
Lý do điều chỉnh chính sách này của Trung Quốc đối với một phần sản phẩm hạ tầng là chính sách hoàn thuế, chủ yếu liên quan đến nguyên vật liệu công nghiệp như thép, kim loại có màu và một phần hàng tiêu dùng, lý do điều chỉnh chính sách này chủ yếu gồm: một là tối ưu hóa cơ cấu công nghiệp trong nước, thúc đẩy nâng cấp ngành công nghiệp; hai là đối phó với ma sát thương mại quốc tế, giảm căng thẳng bên ngoài Ba là cân bằng thị trường trong và ngoài nước để quan hệ, những điều chỉnh này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu, theo đó ảnh hưởng đến cục diện thương mại toàn cầu, Việt Nam là một trong những đối tác thương mại quan trọng của Trung Quốc và cũng sẽ bị ảnh hưởng
Phân tích tác động của chính sách hoàn thuế xuất khẩu của Trung Quốc đối với nền kinh tế Việt Nam
(1) Ảnh hưởng đến chi phí nhập khẩu vào Việt Nam
Chính sách hoàn thuế xuất khẩu của Trung Quốc sẽ khiến chi phí hàng hóa nhập khẩu của Việt Nam tăng cao, do Việt Nam phụ thuộc nhiều vào các mặt hàng như nguyên vật liệu công nghiệp và hàng tiêu dùng từ Trung Quốc, nên việc điều chỉnh chính sách này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất và giá cả hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam. Điều này sẽ khiến doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với áp lực chi phí lớn hơn Người tiêu dùng Việt Nam cũng sẽ phải đối mặt với áp lực tăng giá hàng tiêu dùng.
(2) Ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh xuất khẩu của Việt Nam
Chính sách hoàn thuế xuất khẩu của Trung Quốc sẽ gián tiếp ảnh hưởng đến sức cạnh tranh xuất khẩu của Việt Nam, do một phần hàng hóa Việt Nam phụ thuộc vào sản xuất nguyên vật liệu và linh kiện từ Trung Quốc sau khi sản xuất chế biến từ Trung Quốc rồi xuất khẩu sang các nước khác nên giá nguyên liệu Trung Quốc tăng cao sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm của Việt Nam. Điều này sẽ làm suy yếu sức cạnh Điều này cũng có thể khiến các doanh nghiệp Việt tăng cường đổi mới tự chủ và cải tạo công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và giá trị đi kèm, tăng sức cạnh tranh.
(3) Ảnh hưởng đến cơ cấu ngành công nghiệp Việt Nam
Chính sách hoàn thuế xuất khẩu của Trung Quốc cũng sẽ tạo cơ hội cho Việt Nam tối ưu hóa cơ cấu ngành công nghiệp, đối mặt với áp lực chi phí và thách thức thị trường, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải đẩy nhanh việc điều chỉnh cơ cấu ngành và nâng cấp tối ưu. Điều này giúp thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam phát triển các lĩnh vực công nghệ cao, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền công nghiệp. Điều này cũng sẽ khiến Việt Nam tăng cường hợp tác với các nước khác, mở rộng thị trường
(4) Ảnh hưởng đến quan hệ thương mại song phương
Chính sách hoàn thuế xuất khẩu của Trung Quốc sẽ tác động nhất định đến quan hệ thương mại song phương, mặc dù trong ngắn hạn có thể dẫn tới sự sụt giảm kim ngạch thương mại song phương, nhưng về dài hạn, điều này sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp hai nước tăng cường hợp tác và giao lưu, cùng ứng phó với các thách thức. Đây cũng là cơ hội để hai nước tiến hành hợp tác trên các cấp cao hơn, nhằm đối phó với thách thức và tận dụng các cơ hội để tăng cường giao lưu và phát triển lành mạnh.
Các chính sách hoàn thuế xuất khẩu của Trung Quốc tác động nhất định đến nền kinh tế Việt Nam, bao gồm chi phí đầu vào tăng, sức cạnh tranh xuất khẩu giảm và điều chỉnh cơ cấu ngành, đối mặt với những thách thức và cơ hội mà Việt Nam cần phải ứng phó như: Một là tăng cường điều chỉnh cơ cấu ngành và nâng cấp tối ưu; hai là mở rộng thị trường quốc tế, giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất; ba là tăng cường giao lưu và trao đổi với Trung Quốc; Bốn là nâng cao năng lực tự chủ và trình độ công nghệ, hai bên cần cùng nhau nỗ lực thúc đẩy phát triển lành mạnh thương mại song phương.
